شما هم پیش‌ازاین صدها بار سیگار را ترک کرده و دوباره شروع کرده‌اید. بازهم از سیگار خسته شده‌اید؟ از بوی بد سیگار؟ از این‌که همیشه موردانتقاد دیگران قرار بگیرید؟ خودتان هم دیگر به هر دلیل به این نتیجه رسیده‌اید که باید سیگار را ترک کرد؟. حالا نمی‌دانید که آیا واقعاً می‌توان همیشه سیگار را ترک کرد؟ اگر می‌شود چگونه؟ پاسخ 6 سؤال احتمالی شما را در این مقاله آماده کرده‌ایم.
۱- آیا می‌توان سیگار را برای همیشه ترک کرد؟
پاسخ این سؤال به‌سادگی بله است. هزاران نفر در سراسر جهان برای همیشه سیگار را ترک کرده‌اند و شما هم قطعاً این توانایی را دارید. نکته مهم این است که برای ترک سیگار نیازی به اراده داشتن نیست. این اراده نیست که باعث ترک سیگار می‌شود. اگر شما هم پیش خود می‌گویید که اراده ترک سیگار را ندارم باید بگویم که اشتباه می‌کنید. شما هم می‌توانید سیگار را برای همیشه ترک کنید حتی اگر بی‌اراده باشید. به‌جای داشتن اراده باید روش درست این کار یعنی ترک سیگار را پیدا کنید. در این صورت قطعاً برای همیشه سیگار را ترک خواهید کرد. شما باید ابتدا آمادگی ترک سیگار را داشته باشید. صرفاً این‌که تصمیم گرفته‌اید که سیگار را ترک کنید کافی نیست. این کار نیاز به داشتن آمادگی است. بعد از پیدا کردن آمادگی هم باید روش درست ترک سیگار را به کار ببرید.
۲- چطور آمادگی ترک سیگار را پیدا کنم؟
برای ترک سیگار باید آمادگی ذهنی لازم را داشته باشید. اگر این آمادگی را نداشته باشید امکان ندارد که بتوانید سیگار را ترک کنید. این آمادگی به‌سادگی شامل موارد زیر می‌شود:
-
دلیل مهم و اساسی برای ترک سیگار
برای ترک سیگار باید دلیل مهم و اساسی داشته باشید. دلیلی که نتوانید از آن صرف‌نظر کنید. باید مطمئن باشید که هیچ راه دیگری غیر از ترک کردن ندارید. اگر چنین دلیلی ندارید یا تصمیم ترک سیگار خود را فراموش کنید و یا این دلیل را برای خود ایجاد کنید. در نظر داشته باشید که صرفاً این‌که دوست دارید یا ترجیح می‌دهید سیگار را ترک کنید دلیل کافی نخواهد بود. اگر دلیل بسیار محکمی ندارید می‌توانید به شکلی این دلیل را برای خود ایجاد کنید. می‌توانید به یکی از مهم‌ترین افراد زندگی خود قول بدهید که سیگار را ترک می‌کنید. می‌توانید جریمه مادی سنگینی در نظر بگیرید که بدون دخالت شما انجام شود. مثلاً از کسی که توانایی آن را دارد بخواهید که درصورتی‌که شما مجدداً سیگار کشیدید بخشی از پل شما را از شما بگیرید و یا صرف هزینه دیگری کند. این کار برای هرکس به روشی امکان‌پذیر است. اما به‌هرحال به‌عنوان اولین قدم و برای شروع داشتن دلیل مهم و غیرقابل‌اجتناب بسیار ضروری و لازم است.
-
پذیرش امکان‌پذیر بودن ترک
در مرحله بعد باید بپذیرید که ترک سیگار ممکن است. اگر در این مورد شک داشته باشید احتمال این‌که در این کار شکست بخورید زیاد است. باید قبول کنید که می‌توپید ترک کنید. اگر واقعاً این باور را نسبت به خود ندارید به دنبال کسانی باشید که بعد از سال‌ها ترک کرده‌اند و با صحبت با آن‌ها این باور را در خود به وجود آورید.
-
پذیرش مسئولیت صددرصدی ترک
بعد از این‌که قبول کردید که می‌توانید ترک کنید و دلیل مهم و ضروری هم برای آن یافتید باید صددرصدی مسئولیت آن را به عهده بگیرید. باید قبول کنید که این فقط و فقط و فقط خود شما هستید که در این زمینه مسئول هستید. دیگران نه‌تنها امکان کمک کردن به شما را ندارند بلکه حتی ممکن است باعث وسوسه شدن شما هم شوند. این شما هستید که باید مسئولیت این کار را قبول کنید و برای انجام آن تلاش کنید. باید بپذیرید و باور داشته باشید که خودتان بدون هیچ کمکی و به‌تنهایی می‌توانید از پس آن برآیید. اگر این باور را ندارید می‌توانید از روشی که در یخش قبل ارائه دادم استفاده کنید و با افراد دیگری که ترک کرده‌اند صحبت و مشورت کنید.
-
دلیل مهم برای این‌که الآن باید ترک کنید.
شما دلیل مهم و اساسی پیدا کردید که باید سیگار را ترک کنید. حالا لازم است دلیل این‌که چرا انجام آن دقیقاً حالا ضروری است. ما خوب می‌دانیم که خیلی از کارها را باید انجام دهیم. اما به دلیل سختی آن کارها انجام آن‌ها را تا جایی ممکن به تعویق می‌اندازیم. حالا اگر شما برای ترک سیگار دلیل خوبی نداشته باشید که همین الآن انجام شود قطعاً به‌محض خسته شدن و کم‌آوردن آن را به زمانی دیگر موکول می‌کنید. حالا از هفته بعد شروع می‌کنم. حالا امروز را بی‌خیال فردا شروع می‌کنم و… دلیل ضروری و مهم که باید این کار را همین الآن شروع کنید پیدا کنید.
اگر همه موارد بالا را انجام دهید آمادگی بسیار مناسبی برای ترک سیگار پیدا خواهید کرد. بدون داشتن هریک از بخش‌های بالا احتمال شکست شما در ترک سیگار زیاد است. اما حالا می‌توانید این کار را انجام دهید.
۳- من تابه‌حال بارها ترک کرده‌ام. چطور دائمی ترک کنم؟
برای این‌که بتوانیم سیگار را برای همیشه ترک کنیم لازم است مقدمات ذهنی و فعالیت‌های عملی را انجام دهیم. همه سیگاری‌ها بارها تصمیم به ترک سیگار می‌گیرند. سیگار را ترک می‌کنند و سپس بعد از چند روز چند هفته و یا حتی چند ماه مجدداً شروع به کشیدن سیگار می‌کنند. دلیل آن این است که آن‌ها هیچ‌کدام از ملزومات ترک سیگار را نداشته و رعایت نکرده‌اند. اما قطعاً در صورت ترک صحیح و اصولی امکان ترک دائم سیگار کاملاً وجود دارد.
۴- آیا ترک سیگار در چند ساعت امکان‌پذیر است؟
برای ترک سیگار باید بتوانیم لینک‌های ذهنی آن را در مغز خودمان تغییر دهیم. مسیرهای عصبی که برای کشیدن سیگار ایجاد شده است را با مسیرهای جدید جایگزین کنیم. اگرچه در تئوری می‌توان گفت که می‌شود با تغییر سریع و ناگهانی یک لینک و یا مسیر یک عادت مثل سیگار کشیدن را ترک کرد. اما در عمل این کار نیاز به زمان دارد. به روش تغییر لینک مرتبط با سیگار از لذت به یک درد بزرگ در ذهن می‌توان سیگار را ترک کرد. این کار را برای موارد معدودی از مراجعین خودم انجام داده‌ام. اما قابل‌تأیید برای عموم نیست. به‌هرحال شما باید زمانی را برای تغییر این لینک‌ها در مغز خود سپری کنید. همان‌طور که این لینک ارتباط سیگار با لذت طی مدت‌زمان طولانی که شما سیگار کشیده‌اید ایجاد شده است تغییر آن به لینک درد و رنج هم‌زمان می‌برد. اما به‌هرحال در صورت امکان تغییر سریع این لینک امکان ترک سریع هم وجود دارد.
۵- روش‌های ترک سیگار چیست؟
برای ترک هر عادت ازجمله سیگار کشیدن لازم است با پروسه عادت‌ها آشنا شویم. هر عادت به‌صورت ساده شامل سه مرحله است:
- جرقه
- رفتار
- پاداش
جرقه:
جرقه اتفاق، احساس، حالت و یا هر چیزی است که ما را به یاد عادت خود مثلاً سیگار کشیدن می‌اندازد. برای یک فرد سیگاری احتمالاً عصبانیت یک جرقه خوب برای سیگار کشیدن است. یا گاهی خوردن چایی و یا غذا جرقه‌ای برای سیگار کشیدن است. دیدن یک دوست سیگاری، دیدن سیگار کشیدن دیگران و … می‌تواند جرقه‌های مختلف سیگار کشیدن باشد.
رفتار:
بعد از این‌که جرقه زده شد ما در پاسخ به آن رفتاری را انجام می‌دهیم. این رفتار همان عادت ماست. درواقع ما در پاسخ به جرقه‌های ذکرشده سیگار می‌کشیم.
پاداش:
بعد از انجام این کار ما پاداشی را در ذهن خود دریافت می‌کنیم. احساس آرامش، احساس رضایت و یا هر حس دیگری که در ما ایجاد می‌شود پاداشی است که از آن رفتار دریافت کرده‌ایم. به‌این‌ترتیب مغز ما این پاداش و لذت را با آن رفتار و جرقه متصل می‌کند و هر بار که این جرقه زده می‌شود مغز ما را به انجام آن رفتار وادار می‌کند تا بتواند آن پاداش را دریافت کند.
خب با دانستن مکانیسم تشکیل عادت حال مشخص است که برای ترک یک عادت باید یکی از این بخش‌ها را تغییر دهیم.
تغییر و یا حذف جرقه‌ها مؤثر است اما انجام آن بسیار سخت است. برخی از جرقه‌ها را می‌توان حذف کرد مثل معاشرت با دوستان سیگاری. اما حذف همه جرقه‌ها تقریباً غیرممکن است. زیرا بسیاری از آن‌ها در اختیار ما نیستند.
می‌توانیم به‌جای تغییر و یا حذف جرقه‌ها رفتار خود را تغییر دهیم. یعنی از این به بعد به‌جای رفتار قبلی که عادت ما است رفتار جدیدی را در پاسخ آن جرقه انجام دهیم. مثلاً به‌جای سیگار کشیدن شکلات بخوریم و یا کار دیگری انجام دهیم. نکته مهم این است که این رفتار باید پاداشی در اندازه همان رفتار قبلی داشته باشد که مغز ما آن را با جرقه لینک کند.
و بالاخره تغییر پاداش در ذهن سخت‌ترین و درعین‌حال مؤثرترین روش ترک است. اگر شما بتوانید سیگار کشیدن را که تابه‌حال در ذهن و مغز شما با یک لذت متصل و لینک شده است با یک درد و رنج متصل کنید می‌توانید آن را ترک کنید. این کار ساده نیست اما در صورت انجام بسیار مؤثر است.
روش انجام این کار بسیار مفصل است و در این مقاله امکان باز کردن آن وجود ندارد می‌توانید به ویدیوی ترک سیگار مراجعه و راهکارهای اشاره‌شده در آن ویدیو را ببینید.
۶- برای ترک سیگار اراده زیادی لازم است؟
با توجه به موارد اشاره‌شده در پاسخ به سؤالات بالا متوجه شده‌اید که برای ترک سیگار نیاز به اراده نیست. باید مقدمات ذهنی لازم را داشته باشیم و به روش درستی عمل کنیم. اصولاً حتی اگر اراده بسیار زیادی هم داشته باشیم اما مقدمات ذهنی لازم را نداشته باشیم و به روش درستی عمل نکنیم موفق به ترک سیگار نخواهیم شد.
